Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 14ης συνεδρίας Επιτροπής Ορθοδόξων – Ρ/Καθολικών

Στις 21 Σεπτεμβρίου 2016 στο Κιέτι Ιταλίας ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 14ης συνεδριάσεως της ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξου Εκκλησίας και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Κατόπιν αναγκαίων διορθώσεων και συμπληρώσεων η συνεδρίαση της ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής ενέκρινε το κοινό κείμενο με τίτλο «Συνοδικότητα και πρωτείο κατά την πρώτη χιλιετία: στην πορεία προς κοινή κατανόηση στην υπηρεσία της ενότητας της Εκκλησίας» (“Synodality and Primacy During the First Millennium: Towards a Common Understanding in Service to the Unity of the Church”).

Η αντιπροσωπεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Γεωργίας προέβη σε δήλωση, όπου εξέφρασε τη διαφωνία της με επιμέρους παραγράφους του κειμένου.

Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος Λόγος μα΄ εις την Πεντηκοστή

Από: Στυλ. Γ. Παπαδόπουλος (επιμ.), Μιλάει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, μτφρ. Διονύσιος Κακαλέτρης, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.

Ε. Την Πεντηκοστή εορτάζουμε καί την παρουσία του Αγίου Πνεύματος καιί την πραγματοποίηση της υποσχέσεως καιί την εκπλήρωση της ελπίδας. Το μυστήριο, πόσο και μεγάλο είναι και σεβαστό! Τελειώνουν λοιπόν όσα έχουν σχέση με το σώμα του Χριστού, ή μάλλον με τη σωματική παρουσία Του(1). Διότι διστάζω να πω τα σωματικά, εφ' όσον κανένας λόγος δεν μπορεί να με πείσει ότι θα ήταν καλύτερα να είχε απαλλαγεί από το σώμα [ο Χριστός](2). Αρχίζουν δε όσα έχουν σχέση με το Άγιο Πνεύμα(3). Ποια δε ήταν όσα έχουν σχέση με το Χριστό; Η Παρθένος, η γέννηση, η φάτνη, το σπαργάνωμα, οι άγγελοι που τον δοξάζουν, οι ποιμένες που τρέχουν προς Αυτόν, η διαδρομή του αστέρα, η προσκύνηση και η προσφορά των δώρων από τους μάγους, ο φόνος των νηπίων από τον Ηρώδη, ο Ιησούς που φεύγει στην Αίγυπτο, που επιστρέφει από την Αίγυπτο, που περιτέμνεται, που βαπτίζεται, που δέχεται την μαρτυρία από τον ουρανό, που πειράζεται, που λιθάζεται για μας (για να μας δώσει υπόδειγμα κακοπάθειας υπέρ του Λόγου) που προδίνεται, που προσηλώνεται [στον Σταυρό], που θάπτεται, που ανασταίνεται, που ανεβαίνει [στους ουρανούς]. Από αυτά και τώρα υφίσταται πολλά από τους μισόχριστους μεν, αυτά που Τον ατιμάζουν και τα υπομένει (διότι είναι μακρόθυμος)• από τους φιλόχριστους δε, αυτά που Του αποδίδουν τιμή. Και αναβάλλει να ανταποδώσει όπως σ' εκείνους την οργή, έτσι σε μας την αγαθότητα• επειδή

Τό Παπικό Πρωτεῖο καί ἡ Ὀρθοδοξία ΣΤΑ ΤΡΙΑΚΟΣΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΗΝΙΑΤΗ

Επίσκοπος Ηλίας Μηνιάτης

Τοῦ π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ,

Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Παν/μίου Ἀθηνῶν

Ὁ Ἠλίας Μηνιάτης γεννήθηκε το 1669 στό Ληξούρι τῆς Κεφαλληνίας καί ἐκοιμήθη τήν 1η Αὐγούστου 1714, ὡς ἐπίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων. Ἀναγνωρίσθηκε ὡς ἓνας τῶν μεγαλυτέρων ἱεροκηρύκων τῆς δουλείας καί ἀγαπήθηκε ὡς «νέος Χρυσόστομος». Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, το Ἐθναρχικό μας Κέντρο, το 1704 τόν ἀνεκήρυξε «ἱεροκήρυκα καί διδάσκαλόν» της. Στίς 2 Αὐγούστου τοῦ τρέχοντος ἒτους τό Ληξούρι, ὡς γενέτειρά του, τόν ἐτίμησε μέ εἰδική Θεία Λειτουργία καί Μνημόσυνα καί ἂλλες ἐκδηλώσεις, πού καταστέφθηκαν μέ Ἑσπερίδα προς τιμήν του, στήν ὁποία παρουσίασαν τόν Ἂνδρα ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Ἀβύδου κ. Κύριλλος, καταγόμενος ἐκ Ληξουρίου (Χαυδάτα) καί Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὁ π. Γεώργιος Μεταλληνός, ὁμότιμος Καθηγητής τῆς ἲδιας Σχολῆς καί ὁ ἐκπαιδευτικός κ. Γεράσιμος Γαλανός. Ἡ ἐκδήλωση ἒλαβε χώρα στό προαύλιο τοῦ ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου τῶν Μηνιατῶν, ὃπως ὀνομάζεται ἀπό την οἰκογένεια τοῦ τιμωμένου, μέ την παρουσία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Σπυρίδωνος καί μεγάλου ἀριθμοῦ Κληρικῶν καί Λαϊκῶν. Ὁ φιλότιμος ἐφημέριος τοῦ Ναοῦ, π. Νικόλαος Σωτήρας, προσέφερε συμβολικά στούς Ὁμιλητές τό βιβλίο τοῦ Ἠλία Μηνιάτη «Πέτρα Σκανδάλου» (α΄ ἒκδοση στή Λειψία τό 1718 καί μέ πολλές ἀνατυπώσεις), τό ὁποῖο μαζί μέ τίς γνωστότατες καί πολυεκδεδομένες και αὐτές «Διδαχές» του (ἀπό τό 1716 κ. ἑ.) κατέστησαν τόν Μηνιάτη ἰδιαίτερα προσφιλῆ στήν Ἑλλάδα και τήν Ὀρθοδοξία, ἰσχύει δέ ἀπόλυτα τό σχόλιο τοῦ σπουδαίου γερμανοῦ ἱστορικοῦ καί θεολόγου, Gerhard Podskalsky: Ὁ Μηνιάτης μέ τά δύο αὐτά ἒργα του «κατόρθωσε μετά θάνατον περισσότερα ἀπό ὃσα πολλοί ἂλλοι μέ ὁλόκληρες βιβλιοθῆκες κατά τήν διάρκεια τῆς ζωῆς τους»1

Η Υπαπαντή του Κυρίου (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας)

Ερμηνεία της ευαγγελικής περικοπής (Λουκ. 2, 22-40) «καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως, ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς Ἱεροσόλυμα παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ (: Και όταν, σύμφωνα με τον νόμο του Μωϋσέως, συμπληρώθηκαν οι ημέρες του καθαρισμού της μητέρας του παιδιού και του μνηστήρος της, ανέβασαν αυτό στα Ιεροσόλυμα, για να το παρουσιάσουν και το αφιερώσουν στον Κύριο).

Εδώ λοιπόν με αυτά που αναγνώσαμε πριν λίγο, βλέπουμε ότι υποτασσόταν στους νόμους του Μωυσή ή μάλλον βλέπουμε ο ίδιος ο νομοθέτης και Θεός να υποτάσσεται ως άνθρωπος στους δικούς του νόμους. Και για ποιο λόγο το κάνει αυτό, θα μας το διδάξει ο σοφότατος Παύλος: «οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι· ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν. : Έτσι κι εμείς, οι Χριστιανοί, όταν ήμασταν σε νηπιώδη πνευματική κατάσταση, ήμασταν υποδουλωμένοι κάτω από τα στοιχεία του κόσμου (δηλαδή κάτω απ΄ τη στοιχειώδη και ανεπαρκή θρησκευτική γνώση που έχει ο κόσμος των ατελών και παχυλών ανθρώπων). 

Ενωτικές προσπάθειες μετά το σχίσμα

Του π. Γεωργίου Μεταλληνού

---

ΕΝΩΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

1. Η ενότητα ανήκει στη φύση της Εκκλησίας, ως σώματος Χριστού και εν Χριστώ κοινωνίας. Η αληθής Εκκλησία είναι «μόνον μία και μοναδική», κατά το ιερό Σύμβολο1. Η εσωτερική δε ενότητα της Εκκλησίας φανερώνεται και εξωτερικά, ως ενότητα στην Πίστη, την Λατρεία, με την συμμετοχή στα ίδια Μυστήρια, αλλά και στην διοίκηση, με κέντρο τους επισκόπους. Είναι, λοιπόν, ενότητα δογματική, λειτουργική και διοικητική/κανονική2. Οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες εκφράζουν την «μυστική» ενότητά τους στο ένα σώμα του Χριστού, μέσω του ανωτάτου εκκλησιαστικού οργάνου τους, που είναι η Οικουμενική Σύνοδος3. Κάθε αποστασιοποίηση από τις θεμελιακές αυτές προϋποθέσεις και αναγκαιότητες για την διασφάλιση της εκκλησιαστικής ενότητας επιφέρει σχισματικές καταστάσεις, με την απόσχιση της καινοτομίας και πλάνης από το ένα σώμα. Διότι μένοντας πιστό στην αποστολική και πατερική παράδοση το σώμα, καθ’ αυτό δεν σχίζεται, αλλά το «σεσηπός εκκόπτεται» κατά την χαρακτηριστική έκφραση του ιερού Χρυσοστόμου.

Θεός, των Πατέρων ημών ή των μεσιτών;

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Στην εποχή της δικτατορίας των μεσαζόντων, των ενδιαμέσων, δεν μπορεί παρά να ευδοκιμεί και η αντίστοιχη  θεολογία. Η θεολογία των μεσαζόντων, των ενδιαμέσων. Εκείνων που ξέρουν τον Νόμο και τον ερμηνεύουν σε μας τους αδαείς. Εκείνων που μαθαίνουν τα λόγια των Πατέρων με το νι και με το σίγμα για να μας τα ξηγάνε. Εκείνων, των λίγων, των “εκλεκτών”, που μιλάνε με τον θεό και μας μεταφέρουν τις βουλές του. “Ο δραγουμάνος του βεζύρη πίνει μαστίχα ρίχνει τα χαρτιά...”

“Συμπερασματικές παρατηρήσεις:  Βλέπουμε λοιπόν ὅτι ὑπό ὁρισμένες προϋποθέσεις ὁ φόνος καί ἐπιτρεπτός καί εὐάρεστος εἶναι στό Θεό. Σέ ἀνομήματα τύπου προσκυνήσεως καί λατρείας εἰδώλων, πορνείας, μοιχείας ἀλλά καί ἀνθρωποκτονίας (περίπτωση τοῦ Ἀγάγ πού ἐσφάγη ἀπό τόν Σαμουήλ) ἡ ἐπιβολή τοῦ θανάτου τῶν ὑποπιπτόντων σ᾿ αὐτά τά ἀνομήματα εἶναι ἐπιβλητέα ὡς μέσον ἀποπλύσεως τοῦ μιάσματος πού προεκλήθη ἀπό αὐτά τά ἀνομήματα. Ἔτσι λοιπόν μία βίαιη ἀφαίρεση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς θεωρεῖται στή Χριστιανική Ἠθική (ὁμολογουμένως σέ ὅλως σπάνιες καί ἰδιάζουσες περιπτώσεις) ὡς θεάρεστη πράξη, ἀκριβῶς διότι κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπο αἴρεται ἡ βεβήλωση πού προεκλήθη ἀπό ὁρισμένες παραβιάσεις τοῦ θείου νόμου”.    [ Ὁ φόνος ὡς ἐπαινετή πράξη στή Χριστιανική Ἠθική ]

Μάλιστα! Ο θεός επαινεί τους φονιάδες! Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ποιες είναι αυτές οι προϋποθέσεις; Μα οι φονιάδες να είναι “δικοί του”, να μιλάνε μαζί του, να ξέρουν το θέλημά του!

Η μάχη των συμβόλων

Αλέξανδρος Μπριασούλης

Μια από τις πιο βαθιά ριζωμένες και ατράνταχτες πεποιθήσεις της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας που δοκιμάζεται σκληρά από τα γεγονότα, είναι ο περίφημος πραγματισμός της στην αντιμετώπιση των διάφορων κοινωνικοπολιτικών προβλημάτων. Το νεωτερικό πνεύμα διατείνεται ότι χάρη στην ορθολογική διαχείριση των κοινωνικών συνισταμένων, διαχείριση που βασίζεται στην όλο και πιο εξειδικευμένη ανάλυση κάθε πτυχής του επιστητού, μπορεί να λύσει επιτυχώς και αποτελεσματικά οποιαδήποτε σχεδόν δυσλειτουργία που απειλεί να αποσταθεροποιήσει την ισορροπία της κοινωνίας. Αυτό βέβαια ισχύει όταν τα προβλήματα είναι περιορισμένης σχετικά έκτασης και τεχνικής κυρίως φύσης.

Επιστροφές ετεροδόξων στην Ορθοδοξία

Επιστροφές ετεροδόξων στην Ορθοδοξία 

Ιερομόναχος Αλέξιος Καρακαληνός

Ο Χριστός είναι «το φως το αληθινόν, το φωτίζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον». Και όπως ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει: «Η Χάρις εις πάντας εκκέχυται· ουκ Ιουδαίον, ουκ Έλληνα, ου βάρβαρον, ου Σκύθην, ουκ ελεύθερον, ου δούλον αποστρεφομένη· πάντας ομοίως προσιεμένη (προσεγγίζουσα) και μετά της ίσης τιμής».

Αν και σήμερα κάποια έθνη έχουν διαφορετικό όνομα, ο Χριστός συνεχίζει το έργο Του, της σωτηρίας των ανθρώπων, προσκαλώντας στην Ορθόδοξη Εκκλησία πολλούς, που ανετράφησαν μέσα σε κοινότητες ετερο-Ορθοδόξων Χριστιανών. Οι περιπτώσεις τους είναι ποικίλες και ομοιάζουν – αν τις συνθέσει κανείς – με ένα πολύχρωμο χαλί από τους θαυμαστούς τρόπους της Θείας Χάριτος και το μυστήριο της ανθρωπίνης καρδιάς.

Υπάρχουν πολλές αιτίες για τις οποίες κάποιος, που ανήκει σε μια ετερόδοξη ομολογία, έρχεται στην Ορθοδοξία. Αλλά ο πιό σημαντικός παράγων είναι πάντα η παρουσία της Θείας Χάριτος, η οποία δρα κατά ποικίλους τρόπους, αγγίζοντας την ψυχή κάθε ανθρώπου, που είναι δεκτικός φωτισμού, και οδηγώντας τον να αναζητήσει την αλήθεια. Μετά, εκείνος πωλεί ό,τι έχει στην κατοχή του, με σκοπό να αποκτήσει τον «πολύτιμο μαργαρίτη», την Ορθόδοξη πίστη μας.

ΕΝΩΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ

"Αλλά και σήμερα ουνιτίζοντες Ορθόδοξοι, στηρίζουν τον Παπισμό, ανεχόμενοι να χαρακτηρίζει ο Πάπας «ελλειμματική» την Εκκλησία μας, διότι δεν δέχεται το παπικό πρωτείο και το συναφές φυσικά με αυτό αλάθητο. Στηρίζοντας δε τον Παπισμό, αθετούν τους αγίους και την περί Παπισμού ομολογία τους. Σώζουμε τον Παπισμό ως κοσμικό κράτος και χάνουμε την Ορθοδοξία!"

1. Η ενότητα ανήκει στη φύση της Εκκλησίας, ως σώματος Χριστού και εν Χριστώ κοινωνίας. Η αληθής Εκκλησία είναι «μόνον μία και μοναδική», κατά το ιερό Σύμβολο¹. Η εσωτερική δε ενότητα της Εκκλησίας φανερώνεται και εξωτερικά, ως ενότητα στην Πίστη, την Λατρεία, με την συμμετοχή στα ίδια Μυστήρια, αλλά και στην διοίκηση, με κέντρο τους επισκόπους. Είναι, λοιπόν, ενότητα δογματική, λειτουργική και διοικητική/κανονική². Οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες εκφράζουν την «μυστική» ενότητά τους στο ένα σώμα του Χριστού, μέσω του ανωτάτου εκκλησιαστικού οργάνου τους, που είναι η Οικουμενική Σύνοδος³. Κάθε αποστασιοποίηση από τις θεμελιακές αυτές προϋποθέσεις και αναγκαιότητες για την διασφάλιση της εκκλησιαστικής ενότητας επιφέρει σχισματικές καταστάσεις, με την απόσχιση της καινοτομίας και πλάνης από το ένα σώμα. Διότι μένοντας πιστό στην αποστολική και πατερική παράδοση το σώμα, καθ’ αυτό δεν σχίζεται, αλλά το «σεσηπός εκκόπτεται» κατά την χαρακτηριστική έκφραση του ιερού Χρυσοστόμου.

Το σχίσμα του 1054 είναι γεγονός συγκλονιστικό στην εκκλησιαστική ιστορία, αφού «κατέστη το δραματικό τέλος μιας μακράς διαδικασίας διαφοροποιήσεως»⁴ της Δυτικής Εκκλησίας από την Ανατολική και της εκπτώσεώς της σε «Παπισμό»⁵.

Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Ορθόδοξη εκκλησία: Tαύτιση και απόκλιση δύο αντιτιθέμενων κόσμων

Η περίπτωση του Βενιαμίν Λέσβιου σε σχέση με τον άγιο Αθανάσιο Πάριο

του Αθνασίου Καλαμάτα, από το περιοδικό Νέος Ερμής ο Λόγιος τ. 11, Χειμώνας 2015

Εισήγηση που έγινε στο Επιστημονικό Συνέδριο που οργάνωσε ο Τομέας Φιλοσοφίας του Παν/μίου Ιωαννίνων και η Λέσχη Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», με θέμα: «Νεοελληνικός Διαφωτισμός: Η περίπτωση του Βενιαμίν Λέσβιου» (Πλωμάρι 19 – 21 Ιουνίου 2009).

Είναι κοινώς αποδεκτό το γεγονός ότι η μελέτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού έχει αλλάξει, δραματικά νομίζω, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Πιστεύω προς το καλύτερο. Τούτο οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους.

ΠΕΤΡΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ

ΠΕΤΡΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ

ΗΤΟΙ

Α. ΔΙΑΣΑΦΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑΣ
ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ,
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗΣ

Β. ΑΙ ΚΥΡΙΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑΙ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΗΤΙΣ ΧΩΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΣΥΝΤΕΘΕΙΣΑ
ΥΠΟ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ
ΗΛΙΑ ΜΗΝΙΑΤΗ
(1669-1714)
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΕΡΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Ἠλίας Μηνιάτης: Συνοπτικὴ Βιογραφία
Ἐπιστολὴ τοῦ πατρὸς τοῦ συγγραφέως
Βίος ἐν συνόψει τοῦ συγγραφέως

ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ:
Διασάφησις ἀρχῆς καὶ αἰτίας τοῦ Σχίσματος

ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ:
Αἱ κύριαι διαφοραὶ τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας